Van februari tot juni 2013 hebben tien scholen voor tweetalig (voortgezet) onderwijs meegedaan aan de pilot gepersonaliseerd wiskunde-onderwijs met Khan Academy. Deze pilot was geïnitieerd door Kennisnet en de Stichting Khan Academy NL. Doel was om met Khan Academy learning analytics (meer) te integreren in het wiskunde-onderwijs van 1 en 2 havo/vwo. Om zo de ervaringen van docenten met learning analytics te inventariseren. In de pilot is er voor gekozen de pilot in tweetalig onderwijs uit te voeren, maar -zoals Arco de Bonte al eerder aantoonde met zijn project met groep 8 van de basisschool– zou de Khan Academy op elke school ingezet kunnen worden.
Voorbereidingen
Na een informatieve startbijeenkomst konden de wiskundedocenten zelfstandig aan de slag. In deze beginfase zag je duidelijk twee leerstijlen terugkomen: die van de denker en de doener.
Denkers
Denkers keerden de hele Khan Academy website binnenstebuiten. Ze lazen alle documenten in de Teacher Toolkit, bekeken vele video’s en ontwikkelden to-do plannen voor de leerlingen. Helaas zijn enkele docenten in de voorbereidingsfase blijven steken. Zij hadden het gevoel onvoldoende kennis te hebben voor een goede start met de leerlingen. Twee van de tien scholen zijn (nog) niet met hun leerlingen met Khan gestart. Wellicht dat de ervaringen van de anderen hen dit jaar over de streep kunnen trekken.
Doeners
Doeners zetten hun leerlingen de eerstvolgende les direct aan de slag met Khan Academy. De docent onderzocht eerst met enkele leerlingen hoe de website werkte en maakte accounts aan. Dit groepje bracht meteen deze kennis over aan de andere klasgenoten.
Aansluiting bij het wiskunde-onderwijs
Khan Academy bleek qua structuur goed aan te sluiten bij het wiskunde-onderwijs. Docenten en leerlingen koppelden zelf de onderwerpen uit het wiskundeboek aan de video’s en opdrachten in de Khan Academy. Wanneer er vanuit de Khan Academy activiteiten als extra (oefen)stof aangeboden werden, mopperden de leerlingen (uiteraard) over het extra werk. Wanneer de Khan Academy als vervangende of alternatieve lesstof werd ingezet, was het merendeel echter enthousiast (zie khanacademy.nl voor al hun reacties). Zo ontdekten leerlingen dat de complexiteit van sommige onderwerpen voor hen (te) snel toenam. Soms sneller dan in het Nederlandse curriculum, waardoor voor sommigen bepaalde instructies en sommen opeens hocuspocus leken. Voor de leerlingen die door de stof heen suisden, was dit juist weer een leuke uitdaging!
Aanpak: Flipping The Classroom
Het was prachtig om de dynamiek te zien die tijdens de lessen ontstond wanneer leerlingen zich thuis de leerstof al (deels) eigen gemaakt hadden via de Khan Academy (één van de basisprincipes van Flipping the classroom). In de les kwam daardoor meer ruimte voor vragen en interactie, samen een filmpje bekijken, een quiz maken of leerlingen denkstappen laten verwoorden van een opgave. De betrokkenheid en het plezier spatte er vanaf; een sfeer waarin leren bijna vanzelf gaat. Ook gaven docenten kleine groepjes extra instructie, terwijl anderen dan zelfstandig verder werkten in de Khan Academy. Als de leerlingen achter de pc’s werkten, deelden docenten complimenten uit, stimuleerden de leerlingen wanneer het moeilijker werd om door te zetten en gaven richting. Ook koppelden zij leerlingen aan elkaar om samen te werken. Sommige oefeningen werden zowel digitaal als schriftelijk gemaakt, zodat de docent de denkstappen van de leerlingen kon blijven volgen (en zo nodig bijsturen).
Veel docenten voelden zich zichtbaar als een vis in het water in deze rol!
Learning Analytics
De Khan Academy biedt uitgebreide informatie voor het analyseren van de activiteiten en vorderingen van leerlingen. Zo kunnen docenten precies bepalen welke ondersteuning elke leerling nodig heeft. Daar is goed gebruik van gemaakt. Verschillende docenten gaven aan dat ze er wel voor moesten waken dat ze zich niet ‘verloren’ in de learning analytics: “Hier is zoveel te zien en te analyseren, dat je er –voor je het weet- uren vertoeft!”
Uitkomsten van deze pilot
- Uit de reacties blijkt dat de pilot door de docenten en leerlingen die er daadwerkelijk mee aan de slag zijn gegaan als heel positief is ervaren. Sommige docenten vinden het lastig te beginnen, om in het diepe springen, klein te beginnen of te experimenteren. Zij hebben meer ondersteuning nodig dan binnen deze pilot gegeven kon worden.
- Zo’n eerste start vergt een flinke tijdsinvestering, maar levert volgens de docenten ook wat op: goed begrip van de leerstof, mooie resultaten, afwisselende lessen en plezier bij de leerlingen. De leerlingen noemden onder andere: duidelijke uitleg, eigen doelen kunnen (in)stellen en geen gesleep met boeken.
- Flipping de classroom en learning analytics geven docenten een goede houvast om het wiskunde-onderwijs te personaliseren.
- De rol van de docent blijft heel belangrijk. Hoewel de Khanvideo’s veel waardering kregen (‘duidelijke uitleg, je kunt ze zo vaak kijken als je wilt totdat je het snapt’) vonden de leerlingen ‘echt les krijgen’ een prima afwisseling van digitaal werken. ‘Vragen stellen’ en ‘sparren met je docent en klasgenoten’ noemden zij als pluspunten. Goede, persoonlijke ondersteuning van de docent bij het verwerven van begrip van de stof blijft dus belangrijk, ook bij deze vorm van onderwijs. Door flipping the classroom komt daar juist ook meer ruimte en tijd voor.
- Elke leerling kan het beste naast KhanAcademy ook zijn eigen studieplan opstellen, resultaten bijhouden en delen met de docent.
Tips van en voor docenten
Tips, lesplannen en formats die tijdens dit project ontwikkeld werden, zijn verzameld op de website van de Stichting Khan Academy NL, zie het onderdeel Docenten -> Teacher toolkit. Bijvoorbeeld een overzicht van Khanvideo’s en oefeningen bij Getal en Ruimte (VWO 1).
Meer weten over reken- en wiskundelessen op Khan Academy? Neem een kijkje op www.khanacademy.org en www.khanacademy.nl
Het verslag is ook te lezen op de Kennisnet-website.